Draagvlak onderzoek
Resultaten
Op 20 april 2023 heeft de raad besloten tot aanwijzen van de Meesterlottelaan 301 en Dreef 48 (de locatie) als vestigingslocatie voor een permanent asielzoekerscentrum voor (ruim) 300 personen (AZC). Dat heeft het college gedaan op basis van de ter beschikking gestelde informatie. Sindsdien is dit proces in een sneltreinvaart door het college voortgezet, zonder enige betrokkenheid van omwonenden.
Onzes inziens is de aan de raad ter beschikking gestelde informatie onvolledig, althans is daarbij het gebrek aan draagvlak in de omgeving en de grote zorgen, om niet te zeggen angst, die bij omwonenden is ontstaan ten onrechte niet medegedeeld, althans in de besluitvorming niet betrokken. Aangezien het college geen onderzoek naar het draagvlak voor de vestiging van een asielzoekerscentrum heeft (willen) verrichten, heeft de stichting gekozen om objectief dit onderzoek door Lexnova te laten uitvoeren. Hiermee kan de volksvertegenwoordiging alsnog op grond van alle feiten en omstandigheden tot een weloverwogen beslissing komen. De belangrijkste conclusies van het draagvlakonderzoek zijn:
86% van de respondenten voelt zich niet betrokken bij de plannen om een AZC op de locatie te vestigen en
Enkele in het oog springende resultaten zijn evenwel dat
87% vreest voor negatieve effecten voor de parken, schoolpleinen etc.
85% vreest voor negatieve effecten voor de openbare orde en veiligheid,
80% verwacht negatieve effecten voor de waarde van hun woning.
Grote zorgen bij omwonenden en ondernemers
Vanwege de grote zorgen die bij omwonenden en ondernemers van de locatie zijn ontstaan heeft een groot aantal van die omwonenden zich bij de stichting gemeld en zich daarbij als sympathisant aangesloten. Veel van de signalen van omwonenden zijn dat zij zich niet door de gemeente geïnformeerd weten over, zich niet betrokken voelen bij het ingrijpende besluit van de gemeente om tot een vestiging van een AZC op de locatie over te gaan en dat zij zich grote zorgen maken over hun veiligheid, de openbare orde en het woon- en leefklimaat.
Ondernemers
Ook is er sprake van grote zorgen bij de ondernemers in de omgeving. Die belangen zijn evenzo niet betrokken bij de besluitvorming. Sterker, het college kiest er met het aanwijzen van de Locatie als vestigingslocatie voor het AZC voor om een groot aantal ondernemers uit hun kantoorruimte te laten zetten. Immers, het COA is inmiddels overgegaan tot het opzeggen van de huurovereenkomsten van de kantoorruimte aan de Dreef 48, dit terwijl veel ondernemers al jarenlang hun bedrijf aldaar gevestigd hebben.
Daarenboven verkiest het college kennelijk de vestiging van een AZC boven de ontwikkeling van (starters en/of studenten)woningen en het herontwikkelen van hoogwaardige kantoorruimte. Deze Stichting kan niet anders dan concluderen dat ook ten aanzien daarvan de belangen van de inwoner en ondernemer van Haarlem worden weggecijferd.
Contact met de gemeente
Namens omwonenden is veelvuldig contact gezocht met de gemeente. Dat is in eerste instantie op informele wijze gedaan, door contact op te nemen met de procesmanager. Nadien is een meer formele weg gekozen, namelijk door het uiten van zorgen door één van de omwonenden via brieven die zowel aan de raad als het college zijn gezonden en het doen van een Woo-verzoek.
De verzonden brieven bevatte een uitgebreid feitenrelaas, een uiting van de ernstige zorgen en een uiteenzetting van op een longlist geplaatste alternatieve locaties die geschikter zijn dan de voorgenomen locatie.
Anders dan werd verwacht, is op die brief niet met begrip gereageerd noch is ingegaan op de concreet geuite zorgen. Sterker, uitsluitend is verwezen naar een vergaderdocument. Over de vrees voor de verstoringen van de openbare orde, de veiligheid en het woon- en leefklimaat werd volstaan met een verwijzing naar de leefbaarometer. Enige concrete reactie op de geuite zorgen door inwoners van de gemeente Haarlem is kennelijk voor het college een brug te ver geweest.
Klankbordgroep
Woo-verzoek
Draagvlak
Omdat de stichting zich de signalen van omwonenden en ondernemers van de locatie sterkt aantrekt en daaruit opmaakte dat tenminste gerede twijfel bestaat over of er in de omgeving überhaupt sprake is van draagvlak voor de plannen, heeft zij in eerste instantie onderzocht of de gemeente op welke wijze dan ook navraag heeft gedaan naar de mening van omwonenden, zich over de zorgen van omwonenden heeft bekommerd of daaraan op welke wijze dan ook belang heeft gehecht bij de besluitvorming. De stichting concludeert dat de gemeente dat op geen enkele wijze heeft gedaan. Sterker, zij heeft zich uitsluitend gebaseerd op de ‘leefbaarometer’, die op geen enkele wijze rekening houdt met de gevolgen voor de omwonenden.
NB: de leefbaarometer gaat overigens uit van verouderde informatie. Zo zijn de ernstige overlast en de frequente verstoringen van de openbare orde op het Diaconessenplein, gelegen op ongeveer 50m afstand van de locatie, niet meegenomen in dit instrument.
Opvallend is dat het college volledig heeft nagelaten onderzoek te doen naar de mate van draagvlak bij direct omwonenden, temeer omdat de gevolgen voor die groep toch logischerwijs groot zijn en welke, mede gelet op het toenemende aantal geweldsincidenten dat aan AZC’s gelieerd is, als zeer negatief moeten worden aangemerkt.
Mogelijk nog opvallender is dat het college ervoor heeft gekozen geen onderzoek te doen naar draagvlak in de buurt, en dat zelfs niet bij de besluitvorming te betrekken, terwijl al in november 2022, bij agendering van stukken voor de ‘blauwe agenda van het college’ bekend was dat draagvlak in de buurt, minstens, een aandachtspunt is (figuur 1) en zelfs als slecht wordt aangemerkt.
Draagvlakonderzoek
Vanwege het binnen het besluitvormingsproces ontbreken van überhaupt enige documentatie omtrent het draagvlak in de omgeving van de locatie terwijl de (negatieve) gevolgen voor de omgeving zeer groot zijn, heeft deze stichting besloten tot het voor eigen rekening en risico laten uitvoeren van een draagvlakonderzoek. Omdat deze stichting objectieve informatievergaring als essentieel beschouwd voor gedegen besluitvorming heeft zij niet gekozen voor, bijvoorbeeld, een petitie maar heeft zij gekozen voor een draagvlakonderzoek, uitgevoerd door het erkende onderzoeksbureau Lexnova.
De stichting biedt graag bij deze de resultaten van dat draagvlakonderzoek aan het college.
Het draagvlakonderzoek is, uitgevoerd door middel van een kwantitatief onderzoek. Er is onder 820 adressen een maatwerkvragenlijst verspreid die zowel digitaal, door middel van een eenmalig te gebruiken unieke code, als schriftelijk kon worden beantwoord. In totaal hebben 336 respondenten de vragenlijst teruggestuurd. Daarvan is een gedeelte slechts ten dele ingevuld, zodat een netto response van 305 respondenten overblijft. Dat komt uit op 37%.
Enkele conclusies springen evenwel dusdanig is het oog, dat wij het op prijs stellen die ook in deze brief alvast kort aan te stippen.
- 29% van de respondenten was niet bekend met de plannen om een AZC op de locatie te vestigen en
- 46% achtte zich slecht enigszins bekend met die plannen.
- Daarmee heeft 75% zich in elk geval niet redelijk of goed bekend geacht met de plannen.
- 86% van de respondenten voelt zich niet betrokken bij de plannen om een AZC op de locatie te vestigen.
- 50% van de respondenten staat zeer negatief tegenover de plannen om een AZC op de locatie te vestigen
- 24% van de respondenten staat negatief tegenover de plannen.
- Daarmee staat 74% van de respondenten negatief tot zeer negatief tegenover de plannen.
Het draagvlakonderzoek is ook ingegaan op enkele specifieke thema’s. Voor een volledig overzicht wordt verwezen naar de bijlage.
Deze stichting concludeert dat uit het draagvlakonderzoek blijkt dat een overgrote meerderheid van de omwonenden negatief tegenover de plannen staat en zich ernstige zorgen maakt over de negatieve effecten van die plannen.
Zij meent dat het van groot belang is dat de raad, als volksvertegenwoordiging, daarvan kennis neemt en in staat wordt gesteld daaraan gevolgen te verbinden. Hoe nu verder?
Deze stichting en haar sympathisanten komen tot de conclusie dat het draagvlakonderzoek, in combinatie met de wijze waarop besluitvorming heeft plaatsgevonden, aanleiding geeft om aan te nemen dat;
(1). bij de besluitvorming ten onrechte geen tot amper rekening is gehouden met de mening en omstandigheden van en gevolgen voor de huidige inwoners van Haarlem, althans de omwonenden en ondernemers.
(2). dat de gemeenteraad daardoor tot besluitvorming bent gekomen op basis van een onvolledig beeld van de gevolgen van die besluitvorming en
(3) dat het bovenstaande aanleiding zou moeten geven tot, tenminste, heroverweging van de plannen op basis van een meer volledig dossier.